|
| |
NUMER SOCIAL SECURITY W USA
W Stanach Zjednoczonych nie ma peselow czy tez dowodow osobistych, zamiast tego jednak w 1930 roku Social Security Administration stworzylo Social Security Card. SSN (Social Security Number) objety jest prawem ochrony prywatnosci, dlatego tez podajac go w jednym z wielu urzedow, ktore go wymaga, nie nalezy bac sie jego rozpowszechnienia. Biuro bedace oddzialem SSA wydajace SSN znalezc jest bardzo latwo, ludzie najczesciej uzywaja do tego internetu czy nawet lokalnej ksiazki telefonicznej. Kazde dziecko urodzone w U.S.A. po zlozeniu odpowiedniej aplikacji przez jego rodzicow uzyskuje SSN. SSN to dziewiec numerow, z ktorych:
- pierwsze trzy sa zwiazane z kodem pocztowym miejsca, w ktorym osoba ubiegala sie o SSN
- dwa srodkowe numery to numery grup zlokalizowanych w kazdym stanie
- ostatnie cztery natomist to numer kombinacja numerow od 0000 do 9999.
Powody, dla ktorych SSN jest bardzo waznym dokumentem:
- dzieki niemu rzad potrafi uzgodnic jak duzo osoba go posiadajaca zarabia w ciagu roku
- rzad potrafi tez obliczyc jaki podatek osoba go posiadajaca powinna mu zaplacic – zgodnie z Federal Insurance Contribution Act kwota podatku to 7.65% od zarobkow. Jezeli osoba prowadzi jednoosobowa dzialalnosc gospodarcza jest ona zobowiazana do placenia az 15.3 %.
- jest on wymagany i uzywany jesli osoba stara sie o uzyskanie pozyczki, na przyklad studenckiej z Department of Education (student nie musi go posiadac kiedy chce zapisac sie do szkoly)
- nizbedny przy otwarciu konta bankowego
- niezbedny aby dostac sie do szpitala Veteran”s Administration
- niezbedny przy skladaniu aplikacji o uzyskanie „Worker Compensation” z Department of Labor
- w wiekszosci stanow niezbedny do wyrobienia prawa jazdy (badz wymagany jest list z SSA)
- konieczny w przypadku skladania aplikacji o roznego rodzaju zapomogi takie jak: Food Stamps, Medicaid, Unemployment Compensation, czy TANIF (Temporary Assistance to Needy Families)
- a takze niezastapiony przy zakupie bonow emitowanych przez Skarb Panstwa.
Korzysci plynace z SSN:
- pieniasze placone na SSN sa lokowane na specjalny fundusz, z ktorego wyplacane sa pieniazki ludziom, ktorzy przeszli na emeryture, sa niezdolni do pracy (osoby te musza przejsc jednak doladne badania lekarza specjalisty), lub sa sierotami
- emerytura to takze dzieki SSN bezplatna opieka medyczna, na ktora aplikacje nalezy zlozyc na trzy miesiace przed zakonczeniem pracy
- w sytuacji gdy osoba uzyskiwala korzysci SSN i zmarla, jej/jego wspolmalzonek/ka ma prawo do dalszego otrzymywania tych korzsci
- osoby zarabiajace bardzo malo moga zoastac objete specjalnym programem zwanym Supplemental Security Income oryginalnie stworzony dla pomocy osobom w wieku 65 lat, niewidomym, niezdolnym do pracy i jak juz wczesniej wspomniano malo zarabiajacym (tak malo, ze nie maja oni funduszy na pokrycie swoich podstawowych potrzeb takich jak pozywienie czy schronienie).
Jak uzyskac SSN:
Dokumenty niezbedne do zlozenia aplikacji to miedzy innymi:
- certyficat urodzenia – jesli ktos urodzil sie w U.S.A., rzadko kiedy wymagany jest jesli ktos urodzil sie poza Stanami Zjednoczonymi
- prawo jazdy
- paszport z wiza
- list od sposnora jezeli osoba ubiegajaca sie o SSN ma takiego (nie jest on wymagany we wszystkich przypadkach)
- zaswiadczenie o zatrudnieniu (nie jest to wymagane we wszystkich przypadkach)
- pozwolenie na prace - EAD
- inne dokumenty pozwalajace na identyfikacje osoby ubiegajacej sie o numer SS
- ID szkolne - legitymacja szkolna osoby ubiegajacej sie o SSN
- ID pracownika (nie jest ono wymagane we wszystkich przypadkach)
- jezeli osoba ubiegajaca sie o SSN posiada pewne dokumenty swiadczace o legalnym statusie takie jak : I-551, I-94, I-688B, lub I-766, powinna je przyniesc ze soba
- nalezy wypelnic forme SS-5 – aplikacja o SSN. Jest ona dostepna na internecie i kazdym oddziale Social Security Administration. Mozna ja rowniez uzyskac draga pocztowa, wystraczy tylko zadzwonic do urzedu i o nia poprosic (forma jest bezplatna wystarczy np. podejsc do SSA i ja po prostu wziac – po co placic za nia w roznych agencjach)
- warto pamietac, ze osoba, ktora ukonczyla 18 lat i po raz pierwszy stara sie o SSN musi sie stawic osobiscie do najblizszego oddzialu
- normalny czas oczekiwania to od 2 do 4 tygodni (choc w niektorych przypadkach czeka sie dluzej).
- razie watpliwosci co do wymaganych dokumentow w danej sytuacji (bo kazdy przypadek moze byc rozny) najlepiej skontaktowac sie telefonicznie z biurem Social Security gdzie od 7 rano do 7 wieczorem mozna uzyskac stosowne informacje.
Working SSN a non-working SSN:
- osoba bedaca legalnie w Stanach Zjednoczonych ale nie mogaca pracowac czy tez nie majaca EAD Card (pozwolenia na prace) uzyska SSN z napisem „Not valid for employment” oznacza to, ze osoba ta nie moze pracowac na terenie Stanow Zjednoczonych poniewaz nikt nie bedzie jej mogl legalnie zatrudnic z takim napisem na SSN – uwaga: SSA moze wogole nie wydac SSN tylko list, w ktorym bedzie stwierdzone, iz takowy numer nie nalezy sie danej osobie
- zmiana statusu takiej osoby lub tez usyskanie pozwolenia na prace wiaze sie ze zlozeniem ponownej aplikacji o SSN ale juz bez takiego napisu – wtedy dostaje sie SSN bez napisu „Valid with INS authorization” badz „Not valid for employment”
- Osoby majace wizy tymczasowe uzyskuja SSN z napisem „valid for work only with INS authorization”, oznacza to, iz aby podjac prace na terenie Stanow Zjednoczonych nalzzy uzyskac EAD Card
- SSN obywateli czy tez osob posiadajacych Zielona Karte nie posiada zadnego napisu.
Numer zastepczy:
- Czasem, kiedy osoba potrzebuje numeru dla celow podatkowych, a nie jest w stanie spelnic wszystkich warunkow niezbednych do uzyskania SSN, moze ona zlozyc aplikacje do Internal Ravenue Service (IRS) o uzyskanie numeru zastepczego zwanego Individual Taxpayer Identification Number (ITIN). Uzyskanie tegoz numeru nic nie kosztuje. Numer ITIN nie jest numerem Social Security i jakakolwiek proba podjecia pracy na tym numerze konczy sie listem z IRS z prosba o wyjasnienie sprawy. List taki dostaje pracownik oraz pracodawca. Wtedy od razu wiadomo, ze dana osoba nie ma pozwolenia na podjecie pracy w U.S.A.
|
